Balenciaga: meesterlijk zwart in het Kunstmuseum in Den Haag

Balenciaga en zwart: het een kan niet zonder het ander. Het is dan ook niet onverwacht dat het Kunstmuseum zwart kleurde voor de nieuwste modetentoonstelling. En wát voor een tentoonstelling. Al wandelend door de zalen sta je als bezoeker oog-in-oog met de meest fantastische creaties. En besef je ineens waarom de modeontwerper zo’n voorliefde had voor een niet-bestaande kleur.

Het museum in de hofstad kent een lange geschiedenis als het gaat om het tentoonstellen van mode. Met de nieuwe tentoonstelling over de ontwerpen van Cristóbal Balenciaga (1895 – 1972) kan het Kunstmuseum hier weer een topexpositie aan toevoegen.

Meer dan 100 stukken uit de collecties van Palais Galliera en Maison Balenciaga stelen de show in Den Haag. Het is voor het eerst dat zo’n grote selectie werken van Balenciaga in Nederland te zien is.

Balenciaga: Spaans meesterschap

Balenciaga werd geboren in Getaria, Spanje. In 1919 stichtte hij zijn modehuis in San Sebastián. De bewondering voor zijn werk was meteen enorm en al snel volgde de opening van nieuwe winkels in Madrid en Barcelona.

Balenciaga’s vroege opleiding tot kleermaker – hij was al vanaf zijn twaalfde in de leer – onderscheidde hem van andere couturiers uit zijn tijd. In tegenstelling tot zijn meeste collega’s kende hij het vak door en door.

Zijn clientèle kwam vooral uit de aristocratie. Na de val van de Spaanse monarchie ging de welvaart van het land achteruit en zo ook Balenciaga’s clientèle. Hij besloot te verhuizen naar Parijs, waar hij in 1939 zijn modehuis opende aan de Avenue George V.

Spelen met proporties

Zijn reputatie bleef groeien en couturier Christian Dior noemde Balenciaga ‘de meester van ons allen’. Andere modegrootheden, zoals André Courrèges, Emanual Ungaro en Óscar de la Renta leerden het vak onder toezicht van Balenciaga.

Balenciaga’s stijl was vernieuwend: hij speelde met proporties, volumes en veel draperieën van verschillende stoffen rond schouders en rokken. In 1960 ontwierp hij de bruidsjurk voor koningin Fabiola ter gelegenheid van haar huwelijk met koning Boudewijn van België.

Vakmanschap zonder afleiding

Zwart is voor Balenciaga bij uitstek de kleur om zijn kunstenaarschap te benadrukken. Zonder de afleiding van kleur, maakt een Balenciaga-ontwerp in het zwart vooral indruk door het soms sculpturale ontwerp.

In tegenstelling tot het ongebleekte katoen waar de meeste couturiers dan mee werken, voerde Balenciaga zelfs zijn proefmodellen uit in zwart.

De jaren ’50 en ’60 worden gezien als de hoogtepunten uit Balenciaga’s carrière. In een tijd waarin de getailleerde New Look in is, zoekt Balenciaga juist hele andere contouren op. Hij herinterpreteert de vrouwelijke vorm en elimineert de taille, waardoor er nog nooit eerder vertoonde silhouetten ontstaan. Zijn ontwerpen zijn daarmee tijdloos en vandaag de dag nog steeds draagbaar.